PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska
nieslyszacy
PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska

Rezerwat przyrody Morysin – miejsce spotkania przyrody i historii

Martwe drewno. fot. J. Dobrzańska (zdjęcie do artykułu).JPG

W kierunku północno-wschodnim od wilanowskiego pałacu, po drugiej stronie wiślanego starorzecza, w widłach kanału Sobieskiego i rzeki Wilanówki, roztacza się zwarty kompleks leśny zwany Morysinem. Teren ten miał bardzo burzliwą historię. Już sama lokalizacja, w dolinie dużej, nizinnej rzeki, powodowała, iż w czasie wiosennych wylewów silne masy wód przemieszczały się po tym obszarze. W rynnach żłobionych przez wezbrania pozostawała woda, a żyzne namuły powodowały, że na zalewanym obszarze rozwijały się bardzo cenne zbiorowiska leśne zwane łęgami. Niewiele już takich siedlisk pozostało nad Wisłą. Skurczona przez wały przeciwpowodziowe przestrzeń zalewowa nie zajmuje już tak rozległych obszarów, jak wtedy, gdy rzeka cieszyła się nieskrępowaną wolnością. Poza wałami zaś różnorodne procesy związane z odcięciem zalewów, a także przekształcenia krajobrazu wywołane działalnością rolniczą i urbanizacyjną powodują, że dawne krajobrazy, które dla mieszkańców Wilanowa z czasów króla Jana III były tak oczywiste i naturalne – dla nas są zupełnie niezwykłe. Morysin jest właśnie takim wyjątkowym miejscem, gdzie mimo różnorodnych niekorzystnych czynników zewnętrznych, zachowało się bardzo cenne przyrodniczo siedlisko. O wielkiej wartości tego miejsca stanowią przede wszystkim ogromne ilości martwego drewna w różnym stanie rozkładu. Martwe drzewa stoją, leżą, niektóre są już tak stare, że prawie ich nie widać spod warstwy mchów. Takie miejsca to fantastyczne siedliska dla grzybów, a także owadów – drewnojadów, które z kolei są pokarmem dla ptaków. Nad gęstwiną podszytu i zwalonymi pniami dawnych leśnych gigantów, górują ogromne jesiony wyniosłe, topole białe i czarne. Dodatkowy walor krajobrazowy terenu stanowią Kanał Sobieskiego a także rozlewiska przy rzece Wilanówce okalającej rezerwat od strony wschodniej.

Ruiny rotundy. fot. J. Dobrzańska (zdjęcie do artykułu).JPG

Również pod względem historycznym teren ten przeżywał ciekawe przemiany. Za czasów Jana Sobieskiego w peryferyjnej, wschodniej części rezydencji wilanowskiej znajdował się zwierzyniec, gdzie król hodował daniele, a także polował i odbywał przejażdżki. W pierwszej ćwierci XIX wieku Stanisław Kostka Potocki wraz z żoną Aleksandrą założyli na tym terenie romantyczny park. Nazwa Morysin pochodzi właśnie od imienia wnuka Stanisława Kostki Potockiego – Maurycego.  W tym okresie powstał tu między innymi pałacyk w formie piętrowej rotundy nawiązującej do świątyni Herkulesa na Forum Boarium w Rzymie, z parterowym pawilonem i tarasem. Z pierwszej połowy XIX wieku pochodzi domek dozorcy z niewielką wieżyczką i kamienną pergolą. W głębi parku, za czasów Potockich, znajdowało się Oraculum – kamienna figura Dionizosa umieszczona na okrągłym stylobacie między dwiema kolumnami związanymi architrawem. Z połowy XIX wieku pochodzi również drewniana Gajówka zaprojektowana przez Lanciego, która w dobrym stanie zachowała się do dnia dzisiejszego. Reszta budowli parkowych znajduje się obecnie w ruinie.

W związku z faktem, iż teren ten jest tak wyjątkowy, w 1973 r. park Morysin został wpisany do rejestru zabytków. Od 1994 r. park jest częścią ustanowionego przez prezydenta RP pomnika historii. Rezerwat przyrody został utworzony na tym obszarze w 1996 r. Dnia 3 września 2014 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie wydał zarządzenie w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Morysin. Akt ten wszedł w życie 19 września 2014 r. W zarządzeniu zostały określone zasady poruszania się po terenie rezerwatu, dlatego przed wybraniem się na spacer zachęcamy Państwa do zapoznania się z jego treścią. Dokument można przeczytać >>TUTAJ.

Wiekowe drzewa. fot. J. Dobrzańska (zdjęcie na boks).JPG

Na koniec warto przytoczyć pewną ciekawostkę dotyczącą tego obszaru. W 1921 Sumiński i Tenenbaum tak pisali o Morysinie w „Przewodniku zoologicznym po okolicach Warszawy”:

„Drogą albo przez wieś Wilanów jak do łachy, albo przez park i łódką przez łachę. Część parku leży nad łachą, tu właśnie po brzegach najliczniej pod Warszawą żyje żyworódka (Vivipara fasciata Müll). Morysinek jest to stary, wilgotny, gęsto podszyty krzewami park. Człowiek nie opiekuje się nim już od długiego czasu to też zarósł on, zdziczał zupełnie, tak, że w wielu miejscach przez gąszcz trudno się przedrzeć.”

(…)

„Różnorodność szaty roślinnej Morysinka sprawia, że jest on i pod względem faunistycznym terenem bogatym, nadaje się więc jako cel wycieczek szkolnych tak, jak rzadko która z miejscowości podmiejskich i z tego powodu może i powinien być wyzyskany począwszy od najwcześniejszej wiosny, aż do późnej jesieni i nawet w zimie, wtedy bowiem można zaznajomić dzieci z wielu przedstawicielami fauny ptasiej.”

Sumiński St. M., Tenenbaum Sz., Przewodnik zoologiczny po okolicach Warszawy, Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie, 1921.

Jzeioro_Morysin, fot. M. Klimowicz.jpg

Regulamin wstępu do rezerwatu przyrody „Morysin” w dawnym angielskim parku krajobrazowym

§ 11. Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 3 września 2014 r. oraz zmienionym Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora …

2. W morysinskiej gestwinie.JPG

Morysin, czyli zmagania kultury i natury

Koniec XVIII w. był okresem dla Polski tragicznym – ale jakby na przekór późniejszej frazie Słowackiego „Nie czas żałować róż, …

1. Widok na Morysin z mostu Rzymskiego.JPG

Morysin – galeria zdjęć

Rezerwat przyrody Morysin – objęty ochroną malowniczy fragment dawnego lasu łęgowego, położony w widłach Kanału Sobieskiego i rzeki Wilanówki. Niegdyś …

Impact Day_Maskowanie nieudostępnionych ścieżek. fot. J. Dobrzańska.JPG

Discover Your Impact Day – dzień wolontariatu pracowniczego

12 czerwca 2015 r. mieliśmy przyjemność gościć wolontariuszy z telewizji Discovery, którzy w ramach organizowanego co roku dnia wolontariatu pracowniczego Discover Your Impact Day przyjechali do nas, by wspólnie działać na rzecz ochrony przyrody. Zobacz, co udało nam się razem zrobić!

Ogród włoski na tarasie górnym, fot. W. Holnicki.jpg

Historia parku

W czasach Jana III równolegle do budowy wilanowskiego pałacu trwało zakładanie pięknych ogrodów, folwarku wraz z budynkami gospodarczymi oraz zwierzyńca.

57_palac_w_wilanowie_z_lotu_ptaka.jpg

Zwierzyniec w Wilanowie

Jednym z ulubionych miejsc króla w Wilanowie był zwierzyniec znajdujący się peryferyjnej, wschodniej części rezydencji, gdzie król spędzał wiele czasu, …

brama_pocztowka_kadr.JPG

Poszukujemy materiałów archiwalnych o Wilanowie i Morysinie

Dział Dokumentacji poszukuje wszelkich materiałów archiwalnych dotyczących Wilanowa i Morysina.

Biuletyn Informacji Publicznej Biuletyn Informacji Publicznej

Muzeum w Internecie

Organizator

Partnerzy

Sponsorzy

Idea & Design
Copyright © Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem